Opublikowano Dodaj komentarz

Hafty krzczonowskie

Folk krzczonowski

Mianem hafty krzczonowskie określamy specyficzny rodzaj haftu, który powstał w okolicach podlubelskiego Krzczonowa. Starsze hafty krzczonowskie bazowały głównie na drobnych elementach geometrycznych powtarzanych obok siebie. Zwykle hafciarki umieszczały je w liniach równoległych do krawędzi zdobionego brzegu odzieży. Charakterystyczne powtarzające się w równoległych liniach ściegi tworzyły ozdobne pasy stanowiące wykończenie elementów odzieży zarówno kobiecej, jak i męskiej. Hafciarki zdobiły tak kołnierze, przody, przyramki i mankiety tworząc tzw. oszewkę. Na przełomie XIX i XX stosowano także fabryczne wykończenia w postaci taśm i wstążek.

Region krzczonowski słynie obecnie przede wszystkim z krzyżykowych haftów, które pojawiły się w okresie międzywojennym. Odpowiednio układane krzyżyki tworzą w tych haftach większe elementy – kwiaty, rozetki, kwadraciki itp. nadal jednak są one powielane obok siebie i układane w równoległe linie. Zachowano więc charakterystyczne zdobienie za pomocą pasów na krawędziach odzieży. Co ciekawe krzyżykowy haft, z którym głównie kojarzy się obecnie zdobnictwo krzczonowskie był obcą naleciałością. Zawitał do Krzczonowa za sprawą żony jednego z Krzczonowian, która pochodziła z Rosji.

Hafty krzczonowskie cechuje niezwykle uporządkowana forma. Podstawową cechą jest powtarzalność drobniejszych elementów w długich, równoległych liniach, gdzie zwykle takich linii znajdowało się obok siebie kilkanaście lub kilkadziesiąt. Zależało to od szerokości ozdobnego pasa jaki chciała uzyskać hafciarka. Pas mógł składać się z kilku zaledwie linii na kołnierzu, ale mogło być ich trzydzieści lub więcej na brzegu dużej części – np. przodu koszuli.

Ciekawostką jest fakt, że strój krzczonowski został zakwalifikowany do strojów małopolskich mimo iż sam Krzczonów znajduje się zaledwie ok. 30 km od Lublina. Stało się tak dlatego, że do XIX wieku Krzczonów należał do diecezji krakowskiej. Jednak specyfika stroju krzczonowskiego spowodowała, że na przełomie XIX i XX wieku stał się reprezentacyjnym strojem Lubelszczyzny. Dlatego popularnie nazywamy go strojem lubelskim. 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.