Łowickie wycinanki – trochę historii…
Łowickie wycinanki to znak rozpoznawczy sztuki ludowej okolic Łowicza.
Wzory łowickie były niezmiernie bogate. Najpopularniejsze i najszerzej znane są łowickie wycinanki. Były niezwykle pracochłonne i szczegółowe, dodatkowo niekiedy powstawały z wielu warstw kolorowych papierów.
Wycinanki pojawiły się w drugiej połowie XIX w. – autorzy wykonywali je głównie za pomocą nożyc do strzyżenia owiec i przeznaczali do ozdabiania wnętrz. Wieszano je pod stropem, nad ławami przeznaczonymi do siedzenia oraz na ścianach.
Charakterystyczną cechą wycinanek łowickich było ogromne bogactwo szczegółów i kolorów. Wycinanki takie składały się z wielu różnobarwnych warstw papierów naklejanych jedna warstwa na drugiej na sztywnym kartonie. Najpopularniejszymi kształtami były prostokątne kodry oraz okrągłe gwiozdy.
W wycinankach chętnie wykorzystywano figury zwierząt, ludzi oraz wielką obfitość motywów roślinnych.
Zdobienie strojów ludowych rozpoczęło się od tzw. “szycia polskiego” – był to haft stębnówkowo – łańcuszkowo – zygzakowy. Zazwyczaj były to symetrycznie powtarzające się elementy tworzące wąskie pasy, którymi ozdabiano koszule, zarówno kobiece, jak i męskie.
Kolorystyka haftu łowickiego z początku oparta była o kilka kolorów: czarny, zielony, czerwony i żółty. Później wprowadzono kolor różowy i niebieski, a także różne odcienie pomarańczowego, niebieskiego i zielonego oraz fiolety. Podsumowując – było naprawdę kolorowo:)
Wzory łowickie czerpały ze świata natury. Podstawę kompozycji stanowiły motywy roślinne: róże, dzwonki, bławatki, niezapominajki, przyozdobione liśćmi lub zbierane w bukiety. Często hafciarka wplatała pomiędzy kwiaty monogramy lub daty.
Dla stroju łowickiego charakterystyczne były staniki, zapaski, chusty, najbardziej rozpoznawalne jest połączenie kiecki w pionowe wielobarwne pasy z poziomym obszyciem na dole z czarnego aksamitu haftowanego w różnokolorowe kwiaty oraz czarny stanik, również zdobiony bogato haftem.
Na przełomie XIX i XX wieku pojawił się haft łowicki krzyżykowy, w okresie międzywojennym rozpowszechnił się haft koralikowy. Spotkać można również przepiękne połączenia wielobarwnego haftu z białym haftem richelieu.